Praktische filosofie en levenskunst is de kernactiviteit van De Spiegel – filosofische praktijk Deventer/Diepenveen. Zij organiseert publieksfilosofie als filosofiecafé, filosofiecursussen als levenskunst, verbindingskunst en ethiek, maar ook socratisch onderzoek op aanvraag. Weet jij al wat je zoekt? Bekijk dan de agenda of gebruik het contactformulier voor je vraag.
Filosofie
Filosofie, de ‘liefde voor wijsheid’, begint met de drang te willen begrijpen wat iets is en waarom het is zoals het is. Je zoekt naar de wijsheid die je nog niet hebt. Want wie de wijsheid bezit, stopt met zoeken en dus met filosoferen. Filosofie is luisteren: naar grote denkers, naar anderen en vooral naar jezelf. Zoals Socrates zei: “denken is de ziel, die in gesprek is met zichzelf”. Filosofie wordt beschouwd als een wetenschap, wat direct leidt tot een eerste filosofische vraag: Hoe kan iets een wetenschap zijn als die wetenschap zelf stelt dat je nooit iets met zekerheid kunt weten?
Academische of praktische en toegepaste filosofie
Filosofie wordt verdeeld in academische en praktische filosofie.
Academische filosofie richt zich op het bestuderen van denkers en hun ideeën. Je kunt je verdiepen in het werk van Plato, Aristoteles, Hegel, Nietzsche en vele andere invloedrijke filosofen. Dit stelt je mogelijk in staat om anderen uit te leggen hoe deze denkers de wereld en de mensheid begrepen.
Praktische filosofie richt zich op het leven zelf. Het gaat om jouw gedachten en de manier waarop jij je leven vormgeeft. Wie ben jij, wat zijn je overtuigingen, en hoe zijn deze tot stand gekomen? Leef je in overeenstemming met je overtuigingen, of handel je soms anders door de druk van de omstandigheden? Je reflecteert op je eigen overtuigingen en evalueert ze aan de hand van je eigen vragen, maar ook die van andere grote of kleinere denkers uit alle tijden. Dit kunnen vragen zijn zoals: Wat maakt een leven zinvol? Bestaat er een absolute waarheid, en wat betekent goed en rechtvaardig als die waarheid niet bestaat? Hoe zouden we samen moeten leven? Hoe ga ik om met mijn eigen falen of dat van de wereld? Kan ik spreken van ‘de’ wereld, of is het altijd slechts ‘mijn’ wereld? Hoe behoud ik integriteit in een wereld die dat zelf niet lijkt te doen? En zijn de antwoorden die voor mij kloppen, ook geldig voor anderen, of juist niet?
Dit zijn voorbeelden van existentiële vragen die je leven en carrière aangaan. Ze betreffen vaak ethische dilemma’s in je rol als man of vrouw, vriend(in), partner of ouder. Vaak spelen ook thema’s als leiderschap, bestuur, samenwerken en samenleven een rol. Het gaat om de kunst van het leiden van een goed leven en het herkennen en vormgeven van je verantwoordelijkheden. Praktische filosofie is dan ook persoonsvormend en heeft soms een therapeutisch karakter.
Is de praktische filosofie van de Spiegel dezelfde als die van de School voor Praktische Filosofie en Spritualiteit (bijvoorbeeld de Oxerhof)? Nee, zeker niet. De Spiegel is gebaseerd op de filosofie zoals deze aan universiteiten wordt onderwezen, en begint bij de Griekse en Romeinse denkers met eventuele verwijzingen naar oosterse en religieuze filosofieën. De School voor Praktische Filosofie en Spiritualiteit richt zich meer op theosofie en esoterie. Dit is onder andere te herkennen aan de bronnen zoals vermeld op hun website, hun rituelen en de manier waarop de meer ervaren leden de nieuwkomers begeleiden in hun cursus.
Filosofie voor wie?
Filosoferen is voor iedereen, niet alleen voor wie filosofie heeft gestudeerd. Wie werkelijk wil nadenken, kan filosoferen. Het is belangrijk om je te laten raken en open te staan voor nieuwe en verrassende ideeën. Dit vraagt moed, vaardigheid, inzicht, maar ook een gezonde dosis humor en het vermogen om te relativeren. Dit vormt de ‘levenskunst’. Het is aan ons, aan jou en aan mij, om in onze eigen spiegel te kijken, diep in onszelf te graven en de persoonlijke bron van wijsheid te vinden waar Marcus Aurelius naar verwijst.
Waarom filosofie en samen filosoferen van maatschappelijk belang is…